Schtrasna austriacka piechota

Trochę musiałem się naprosić, żeby otrzymać kolejne materiały od Roberta. Ale, po wielu trudach, są, i poniżej prezentuję wpis o austriackiej piechocie.

Przyszedł czas na trzeci rodzaj broni armii austriackiej epoki napoleońskiej. Piechota austriacka roku 1809 dzieliła się na piechotę liniową (wraz z grenadierami), strzelców, graniczarów i landwerę z korpusami ochotniczymi. Dziś zajmiemy się piechotą liniową (bez grenadierów), a właściwie jej częścią - pułkami tzw. "niemieckimi". O co w tym chodzi - zapyta uważny czytelnik? Otóż spieszę wyjaśnić, że podstawowy rodzaj wojsk Osterreich Hauptarmee, czyli piechota liniowa dzieliła się na pułki. Były one od 1769 roku numerowane, jednak powszechnie były bardziej znane pod nazwą swego inhabera, czyli właściciela. Początkowo inhaber utrzymywał z własnych funduszy jednostkę swego imienia, w czasach napoleońskich nadanie jednostce imienia był to już tylko honorowy zaszczyt dla inhabera. I tak np. 45 pułk piechoty to inaczej pułk piechoty De Vaux (od właściciela barona Thierry'ego De Vauxa), a 9 pułk piechoty to pułk piechoty Czartoryski (od księcia Adama Czartoryskiego Sanguszki). Nazwy właścicieli pułków zmieniały się, przede wszystkim wskutek zgonu właściciela, ale także np. poprzez zmiany włości, co można zauważyć po transformacjach nomenklatury 23 pułku piechoty liniowej - do 1809 roku mimo zmian nazwy inhaberem była wciąż ta sama osoba. 

Od 1798 roku mundur żołnierza piechoty liniowej składał się z białej kurtki z wyróżniającymi barwami na mankietach, kołnierzu i wyłogach pół, spodni i charakterystycznego kasku z żółto-czarnym grzebieniem. Kask swoje apogeum przeżywał pod Austerlitz; od 1806 roku był zastępowany przez czarne czako z czarno-żółtym pomponem, jednakże jeszcze pod Wagram znacznej części pułków nie wymieniono kasków na czaka. Nakrycia głowy austriaccy kombatanci przystrajali liśćmi dębu, wierząc, że daje on siłę w walce. Kolor spodni i obecność getrów (kamaszy) były uzależnione od tego, czy pułk był "węgierski" czy "niemiecki". Węgierskie pułki rekrutowano na Węgrzech, miały niebieskie spodnie z żółtymi lampasami i nie nosiły kamaszy na trzewikach, a poza tym posiadały ostre wycięcia mankietów kurtek. Tzw. niemieckie pułki rekrutowano z innych obszarów Cesarstwa: Austrii Środkowej, Czech, Moraw, Śląska, Galicji, etc. Pułki te nosiły spodnie jednolitego koloru białego, kamasze i posiadały mankiety kurtek bez ostrego wycięcia. Guziki kurtek były złote lub srebrne. Barwy wyróżniające w zestawieniu z kolorami guzików były unikalne dla każdego z pułków. Nazwy pułków wraz z ich kolorystyką podaję w poniższym zestawieniu. Należy zauważyć, że ukośnikami są przedzielone nazwy zmieniające się poprzez lata. Podany jest także rok nastąpienia danej zmiany. Nazwy aktualne na bitwę pod Wagram zostały wytłuszczone.

A tu przedstawiam dla zobrazowania piechoty niemieckiej dwa pułki dwubatalionowe. Są to 14 Pułk Piechoty Klebek (w kaskach) i 59 Pułk Piechoty Jordis (w czakach).