środa, 5 kwietnia 2017

Schtrasna austriacka piechota

Trochę musiałem się naprosić, żeby otrzymać kolejne materiały od Roberta. Ale, po wielu trudach, są, i poniżej prezentuję wpis o austriackiej piechocie.




Przyszedł czas na trzeci rodzaj broni armii austriackiej epoki napoleońskiej. Piechota austriacka roku 1809 dzieliła się na piechotę liniową (wraz z grenadierami), strzelców, graniczarów i landwerę z korpusami ochotniczymi. Dziś zajmiemy się piechotą liniową (bez grenadierów), a właściwie jej częścią - pułkami tzw. "niemieckimi". O co w tym chodzi - zapyta uważny czytelnik? Otóż spieszę wyjaśnić, że podstawowy rodzaj wojsk Osterreich Hauptarmee, czyli piechota liniowa dzieliła się na pułki. Były one od 1769 roku numerowane, jednak powszechnie były bardziej znane pod nazwą swego inhabera, czyli właściciela. Początkowo inhaber utrzymywał z własnych funduszy jednostkę swego imienia, w czasach napoleońskich nadanie jednostce imienia był to już tylko honorowy zaszczyt dla inhabera. I tak np. 45 pułk piechoty to inaczej pułk piechoty De Vaux (od właściciela barona Thierry'ego De Vauxa), a 9 pułk piechoty to pułk piechoty Czartoryski (od księcia Adama Czartoryskiego Sanguszki). Nazwy właścicieli pułków zmieniały się, przede wszystkim wskutek zgonu właściciela, ale także np. poprzez zmiany włości, co można zauważyć po transformacjach nomenklatury 23 pułku piechoty liniowej - do 1809 roku mimo zmian nazwy inhaberem była wciąż ta sama osoba. 

Od 1798 roku mundur żołnierza piechoty liniowej składał się z białej kurtki z wyróżniającymi barwami na mankietach, kołnierzu i wyłogach pół, spodni i charakterystycznego kasku z żółto-czarnym grzebieniem. Kask swoje apogeum przeżywał pod Austerlitz; od 1806 roku był zastępowany przez czarne czako z czarno-żółtym pomponem, jednakże jeszcze pod Wagram znacznej części pułków nie wymieniono kasków na czaka. Nakrycia głowy austriaccy kombatanci przystrajali liśćmi dębu, wierząc, że daje on siłę w walce. Kolor spodni i obecność getrów (kamaszy) były uzależnione od tego, czy pułk był "węgierski" czy "niemiecki". Węgierskie pułki rekrutowano na Węgrzech, miały niebieskie spodnie z żółtymi lampasami i nie nosiły kamaszy na trzewikach, a poza tym posiadały ostre wycięcia mankietów kurtek. Tzw. niemieckie pułki rekrutowano z innych obszarów Cesarstwa: Austrii Środkowej, Czech, Moraw, Śląska, Galicji, etc. Pułki te nosiły spodnie jednolitego koloru białego, kamasze i posiadały mankiety kurtek bez ostrego wycięcia. Guziki kurtek były złote lub srebrne. Barwy wyróżniające w zestawieniu z kolorami guzików były unikalne dla każdego z pułków. Nazwy pułków wraz z ich kolorystyką podaję w poniższym zestawieniu. Należy zauważyć, że ukośnikami są przedzielone nazwy zmieniające się poprzez lata. Podany jest także rok nastąpienia danej zmiany. Nazwy aktualne na bitwę pod Wagram zostały wytłuszczone.




A tu przedstawiam dla zobrazowania piechoty niemieckiej dwa pułki dwubatalionowe. Są to 14 Pułk Piechoty Klebek (w kaskach) i 59 Pułk Piechoty Jordis (w czakach).





13 komentarzy:

  1. Jak zwykle super. Fajnie, że pojawia się coraz więcej informacji o mundurach i samych pułkach. Czekam zwłaszcza na wpis o freikorpsach i legionach bo to dla mnie największe zagadki.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jakie legiony? Polskie we Włoszech? Legia Nadwiślańska czy Naddunajska? a może Piłsudskiego? czy rzymskie? - Bądźmy precyzyjni: chodzi o Legion Arcyksięcia Karola, nieprawdaż? Temat jest skomplikowany, bo chodzi o mały przedział czasowy, tj. rok 1809, a w dodatku występuje niepewność i niejednolitość opracowań. Ale podejmę się, jednak nie wkrótce.

      Usuń
  2. Wyglądają bardzo fajnie, zachęcają do gry. Teraz trzeba im tylko podesłać jakichś Włochów :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Włochów to proszę Pana zapraszamy za następne 30-40 lat historii. Przy okazji dokonań marsz. Radetzky'ego, także obecnego pod Wagram.
      W roku 1809 wojsko austriackie, szczególnie piechota liniowa osiągnęła najlepszą jakość od początku wojen rewolucyjnych. Nie liczył się jednak tylko szeregowy żołnierz.. :(

      Usuń
    2. Zawsze jest jeszcze Armia Włoska wicekróla Eugeniusza ;)

      Usuń
  3. Bardzo zacne. Czekam na więcej.

    OdpowiedzUsuń
  4. Odpowiedzi
    1. Dziękuję! Będzie więcej, zgodnie z wyżej wydanym rozkazem. ;)

      Usuń
  5. Bardzo ciekawy artykuł. Straszny czekam na to aby zobaczyć ich na stole bardzo.

    Noire

    OdpowiedzUsuń
  6. Dodam tylko, że szczególnie dumny jestem z opracowanej tabeli - autentycznych kolorów pułków do wykorzystania i oryginalnych nazw inhaberów o brzmieniach pochodzących z najróżniejszych zakątków Osterreichu.

    OdpowiedzUsuń
  7. Sehr gut! Jetzt koenen Sie am Urlaub nach Grinzing fahren um eine gute Wein zu trinken :)

    OdpowiedzUsuń